Hatalı Tıbbi Müdahale Nedeniyle Hekimlerin Tazminat Sorumluluğu
Hekimlerin hatalı tıbbi müdahale nedeniyle cezai ve idari sorumluluğu olduğu gibi tazminat sorumluluğu da söz konusu olabilir. Hekimlerin ceza sorumluluğu tıp ceza hukukunda; idari sorumlulukları disiplin olarak ele alınmaktadır. Sağlık çalışanları bakımından daha önem arz eden sorumluluk türü ise, tazminat sorumluluğudur. Özellikle hekimlerin taksirle öldürme ve yaralama nedeniyle açılacak tazminat davalarında büyük miktarda tazminat ödeme tehlikesi söz konusudur.
Hekimlerin Özel Hukuktan Kaynaklanan Tazminat Sorumluluğu
Sağlık personelinin hatalı tıbbi uygulama nedeniyle sorumluluğu genel olarak iki nedene dayanmaktadır. Bunlar haksız fiil nedeniyle sorumluluk ve sözleşme sorumluluğudur. Kural olarak sorumluluk türü ise sözleşme sorumluluğudur. Esasen hastanın vücut bütünlüğüne yönelik müdahalelerde, sözleşmeye aykırı zarar verici her türlü davranış aynı zamanda haksız fiil oluşturur. Bu nedenle, hasta sağlık personeline karşı dava açacağı zaman, sözleşme veya haksız fiile dayanabilir.
Hastanın Tazminat Talebinde Bulunması İçin Gerekli Olan Şartlar
Hastanın sağlık personellerine yönelik açacağı tazminat davalarında, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunda yer alan haksız fiil şartlarının meydana gelmesi gerekmektedir. Bu şartlar sırasıyla, hukuka aykırılık, kusur, zarar ve nedensellik bağıdır.
Hukuka Aykırılık: hukuk kurallarına aykırı şekilde, başkalarının gerek malvarlığına gerekse şahıs varlığı değerlerine zarar meydana gelmesine neden olan eylemdir.
Kusur: Hukuk düzeni tarafından hoş görülmeyen ve kınanan davranış biçimdir. Hekimin sözleşme nedeniyle sorumluluğuna giderilebilmesi için sözleşme ihlalinin yanı sıra kusurlu da olması gerekir. Aynı şekilde haksız fiil içinde kusur aranır. Kusur,kast ve ihmal şeklinde olabilir. Kasten kusur uygulamada fazla rastlanılmamaktadır.İhmal ise, özen eksikliği anlamına gelmektedir.
Zarar: Malvarlığının mevcut durumuyla, hukuka aykırı fiil olmasaydı arz edeceği durum arasındaki farktır. Zarar, maddi gerçekleşebileceği gibi manevi şekilde de gerçekleşebilir.Sözleşme ihlaline veya haksız fiile rağmen bir zarar meydana gelmemişse, artık hekimin sorumluluğu söz konusu olmayacaktır.
Nedensellik Bağı: Sözleşmenin ihlali veya haksız fiil ile meydana gelen zarar arasında bir neden-sonuç ilişkisinin kurulabilmesi için nedensellik bağı gerekmektedir.Hekimin sadece özen yükümlülüğünü ihlal etmesi sorumlu olması için yeterli değildir.
Tazminat Türleri
Hekimin kusurlu bulunması durumunda mağdur olan hastaya karşı ödeyeceği iki türlü tazminat sorumluluğu bulunmaktadır. Bunlar maddi tazminat ve manevi tazminattır.
1. Maddi Tazminat: Hastanın hatalı tıbbi müdahale nedeniyle uğradığı zararların başında maddi zararlar gelir. Maddi tazminata hastanın hatalı tıbbi müdahale nedeniyle yapmak zorunda kaldığı harcamalara karşılık olarak hükmedilir. Örneğin, tedavi giderleri, ilaç giderleri, hastanın çalışamamasından kaynaklanan zararlar, kazanç kaybı, fazladan yapılan masraflar vb.
Hastanın ölümü halinde, destekten yoksun kalma tazminatı talep edilebilir. Bu tazminatı, hastanın çocukları, eşi, anne ve babası talep edebilir.
2. Manevi Tazminat: Manevi zarar, kişinin kişilik değerlerinde, manevi değerlerinde meydana gelen eksilmelerdir. Bu tür zararlar,kişilerin ruhsal durumunda olumsuz etkiye neden olur. Örneğin hastanın yaşama istek ve sevincinde azalması gibi. Keza kişinin hatalı tıbbi müdahale nedeniyle çektiği acılar da manevi zarar kapsamındadır.
Hatalı tıbbi müdahale nedeniyle meydana gelen zararları karşılamaya yönelik olarak hakimin hükmedeceği tazminata, manevi tazminat denilmektedir. Türk Borçlar Kanununun 56. maddesinde ise cismani zarar karşılığında manevi tazminat ödeneceği belirtilmektedir.
Ağır bedensel zarar veya ölüm halinde, zarar görenin veya yakınlarının da manevi tazminat olarak uygun bir miktar paranın ödenmesine karar verilebilir.
Av. Abdullah Fırat
