Güveni Kötüye Kullanma Suçu

Madde 155 – (1) Başkasına ait olup da, muhafaza etmek veya belirli bir şekilde kullanmak üzere zilyedliği kendisine devredilmiş olan mal üzerinde, kendisinin veya başkasının yararına olarak, zilyedliğin devri amacı dışında tasarrufta bulunan veya bu devir olgusunu inkar eden kişi, şikayet üzerine, altı aydan iki yıla kadar hapis ve adli para cezası ile cezalandırılır.

(2)- Suçun,meslek ve sanat, ticaret veya hizmet ilişkisinin ya da hangi nedenden doğmuş olursa olsun, başkasının mallarını idare etmek yetkisinin gereği olarak tevdi ve teslim edilmiş eşya hakkında işlenmesi halinde, bir yıldan yedi yıla kadar hapis ve üçbin güne kadar adli para cezasına hükmolunur.

Malvarlığına Karşı Suçlardan Olan Güveni Kötüye Kullanma Suçunun Cezası

Kanunun bu metninde güveni kötüye kullanma suçu tanımlanmıştır. Söz konusu suçla korunan hukuki değer ise kişilerin mülkiyet hakkıdır. Güveni kötüye kullanma suçunun oluşabilmesi için, eşya üzerinde mülkiyet hakkına sahip olan kişi ile lehine zilyedlik tesis eden kişi arasında sözleşme ilişkisi mevcut olmalıdır. Burada zilyetlikten anlaşılması gereken ‘’elde bulundurma’’dır.

Söz konusu suçun faili, zilyedliği kendisine devredildiği kişidir. Mağdur ise sözleşmeye dayalı olarak faile güven duyan ve kanun maddesinde tanımlanan eylemin gerçekleşmesi sonucunda güveni sarsılan kişidir. Kısacası, bu suçun mağduru ve faili arasında bir güven ilişkisi söz konusu olmalı ve bu ilişki sözleşme ile belgelendirilmelidir.

Madde metninde suçun konusuna ilişkin olarak ‘’mal’ ifadesi kullanılmıştır. Bu nedenle güveni kötüye kullanma suçunun konusu, taşınır veya taşınmaz maldır. Ayrıca güveni kötüye kullanma suçunda,malın zilyedliği devredilmiş olması ve bu devrin ne amaçla yapılmış olduğunun belirlenmiş olması gerekir. Maddede devrin ‘’muhafaza etmek veya belirli bir şekilde kullanmak üzere’’ yapılmış olması öngörülmüştür. Satılmak üzere kendisine devir olunan bir malı kiraya veren kişi de bu suçu işlemiş olur.Çünkü söz konusu malı satılıncaya kadar failin korunmasına bırakılmıştır.

Güveni kötüye kullanma suçunun soruşturma ve kovuşturması mağdurun şikayetine bağlı kılınmıştır. Yani bu suçun mağduru olan kişiler, altı ay içerisinde şikayette bulunmadığı takdirde soruşturma ve kovuşturma yapılamaz. Burada altı aylık süre, şikayet hakkı olan kişinin fili ve failin kim olduğunu bildiği veya öğrendiği günden itibaren başlamaktadır.

Güveni Kötüye Kullanma Suçunda Etkin Pişmanlık

Etkin pişmanlık ile kanunun168. maddesinde düzenlenmiştir. Kısaca bahsetmek gerekir ise,

Güveni kötüye kullanma suçundan yargılanan şüphelinin, hazırlık aşamasında veya kovuşturma aşamasına geçilmeden önce, mağdurun uğradığı zararın aynen geri verme veya tazmin suretiyle tamamen gidermesi halinde, hakkında verilecek ceza üçte ikisine kadar indirilir.

Etkin pişmanlığın, kovuşturma başladıktan hüküm verilinceye kadar olan süre içerisinde gösterilmesi halinde,sanık hakkında verilecek ceza yarısına kadar indirilir.

Kısmen geri verme veya zararın tazmini halinde pişmanlık hükümlerinin uygulanabilmesi için, kanun mağdurun ayrıca rızasını aramaktadır. Yani mağdurun kısmen geri verme veya zararın tazminine rıza göstermemesi halinde, sanık etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanamayacaktır.