Konut ve Çatılı İşyeri Kiralarında Kefilin Sorumluluğu
Türk Borçlar Kanunu’nun 583. maddesinde kefalet sözleşmesinin şekil şartı düzenlenmiştir. İlgili maddede ‘’Kefalet sözleşmesinin, yazılı şekilde yapılmadıkça ve kefilin sorumlu olacağı azami miktar ile kefalet tarihi belirtilmedikçe geçerli olmaz. Kefilin, sorumlu olduğu azami miktar, kefalet tarihini ve müteselsil kefil olması durumunda bu sıfatla veya bu anlama gelen herhangi bir ifadeyle yükümlülük altına girdiğini kefalet sözleşmesinde kendi el yazısıyla belirtilmesi şarttır’’ hükmünü içermektedir. Kira sözleşmesinde kefilin olması durumunda kanunun bahsettiğimiz maddesine uygun düzenlenmesi gerekmektedir.
Konut veya çatılı işyeri kira sözleşmesi yazılı veya sözlü yapılabilmekte olup kiraya verenin kiracıdan kefil talebi olması halinde yapılacak sözleşme yazılı olmak zorundadır. Kira sözleşmesinde kefilin bulunması durumunda sorunlu olacağı miktarın açıkça gösterilmesi zorunludur. Bu şekilde düzenlenmiş bir kira sözleşmesini imzalayan kefil, kiracının yüklendiği kira bedelini kiralayana karşı ödenmesi hususunda sorumlu olacaktır.
Konut veya çatılı işyeri kiralarında kefilin sorumluluğu kural olarak, kira sözleşmesi süresi boyuncadır. Kira sözleşmesinin uzaması halinde kefilin sorumlu olacağı kararlaştırılmış ise kefil uzayan kira borcundan da sorumlu olacaktır. Uzayan kira süresi bakımından kefilin sorumluluğunun devam edebilmesi için; öncelikle kefilin sorumluluğunun uzayan dönem içinde devam edeceğinin sözleşmede açıkça kararlaştırılmış olması gerekir. Bunun yanında kefilin uzayan dönemdeki sorumluluğunun azami hangi süreyle ve hangi miktarla sorumlu olacağının açıkça gösterilmiş olması da şarttır. Bir başka değişle, ne kadar uzayacağı belirsiz bir kira süresine ilişkin olan ve kefili sınırsız bir sorumluluk altına sokan sözleşme hükümleri geçerli değildir. Örnek vermek gerekir ise 1 yıllık kiralananın mesken olduğu bir kira sözleşmesi düşünelim. Bu sözleşmede kira sözleşmesinde kefilin uzayan kira dönemleri için sorumlu olacağı yönünde bir hüküm bulunmuyor. Kiracının ikinci kira sözleşmesi döneminde kira borcunu yerine getirmemesi halinde kiraya veren kefilden bir hak talebinde bulunamayacaktır.
Kira sözleşmesinde kefilin sorumlu olduğu döneme ait kiracı tarafından kira ödemesi yapılmaması durumunda kiraya veren kiracıdan talep edeceği kira ücretini kefilden de talep edebilecektir. İşte bu durumda, Türk Borçlar Kanunu’nun 583. maddesinde belirtilen şekil şartına kira sözleşmesinde uyulmaması durumunda kefilin sorumluluğu geçersiz olacaktır.
Sonuç olarak özetlemek gerekir ise kira sözleşmesinde kefilin hukuken sorumlu olması için;
- Kira sözleşmesinin yazılı olması,
- Kefilin sorumlu olduğu sürenin kira sözleşmesinde belirtilmesi,
- Kefilin sorumlu olduğu miktar açıkça belirtilmelidir.
Av. Abdullah FIRAT
